سفر به سمرقند با چمدانهای خالی از تکنولوژی؛ جای خالی "آیتی" در دیپلماسی اقتصادی مازندران
مقدمه: اخیراً استاندار محترم مازندران در رأس هیاتی تجاری و اقتصادی راهی ازبکستان شد. نفسِ این سفر و تلاش برای گشودن دروازههای جدید صادراتی برای استان، اقدامی قابل تحسین است. اما نگاهی دقیقتر به ترکیب هیات همراه و دستور کار مذاکرات، یک حفره بزرگ و نگرانکننده را نمایان میکند: غیبت معنادار شرکتهای فناوری اطلاعات و اقتصاد دانشبنیان.
در حالی که جهان به سرعت به سمت "اقتصاد دیجیتال" حرکت میکند، به نظر میرسد مدیران ارشد استان همچنان در پارادایم "اقتصاد سنتی و وزنی" (مرکبات، لبنیات و طیور) درجا میزنند.
۱. مرکبات یا نرمافزار؟ مسئله این است
سالهاست که افتخار مدیران مازندران، آمار صادرات پرتقال و کیوی است. اما بیایید واقعبین باشیم؛ صادرات محصولات کشاورزی با چالشهای لجستیکی عظیم، فسادپذیری بالا و حاشیه سود نوسانی همراه است. در مقابل، صنعت فناوری اطلاعات (IT) کالایی را عرضه میکند که وزن فیزیکی ندارد، مرز نمیشناسد و ارزش افزوده آن صدها برابرِ خامفروشی است. چرا در هیاتی که برای "توسعه اقتصادی" سفر میکند، جای خالی شرکتهایی که میتوانند خدمات فنی-مهندسی، پلتفرمهای نرمافزاری و راهکارهای هوشمند صادر کنند، تا این حد محسوس است؟
۲. ازبکستان؛ بازاری تشنه برای خدمات دیجیتال
ازبکستانِ امروز، تنها سرزمین پنبه و تاریخ نیست. این کشور با شتابی فزاینده در حال مدرنیزاسیون زیرساختهای خود، توسعه دولت الکترونیک و دیجیتالی کردن بانکداری و خدمات شهری است.
- چه کسی قرار است نیازهای نرمافزاری آنها را تأمین کند؟ شرکتهای هندی و ترکیهای؟
- چرا شرکتهای توانمند مازندرانی که پتانسیل بالایی در تولید نرمافزار، هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء (IoT) دارند، نباید سهمی از این کیک اقتصادی داشته باشند؟
عدم حضور نمایندگان این صنف در سفر استاندار، به معنای تقدیم دو دستی این بازار بکر به رقبای منطقهای است.
۳. مازندران؛ استانی با پتانسیل حبس شده
مازندران به لطف دانشگاههای متعدد و ضریب نفوذ بالای اینترنت، یکی از قطبهای تربیت نیروی متخصص IT در کشور است. اما وقتی "دیپلماسی اقتصادی" استان این بخش را نادیده میگیرد، عملاً دو پیام مخابره میکند:
- به سرمایهگذاران داخلی: اولویت ما همچنان کشاورزی سنتی است، نه اقتصاد هوشمند.
- به نخبگان جوان: برای تخصص شما در اینجا بازاری فراتر از مرزها نمیسازیم (که نتیجهاش تشدید مهاجرت نخبگان است).
۴. لزوم تغییر ریلگذاری در استانداری
آقای استاندار و تیم اقتصادی ایشان باید بدانند که "اقتصاد دانشبنیان" صرفاً یک شعار برای بنرهای همایشها نیست. این یک ضرورت برای بقای اقتصادی است. شرکتهای فناوری اطلاعات مازندران برای رشد، نیاز به "بازارگشایی" دارند، نه وامهای خرد. حضور در چنین سفرهایی، کمترین حمایتی است که بخش دولتی میتواند برای معرفی توانمندیهای تکنولوژیک استان انجام دهد.
جمعبندی
سفر به ازبکستان فرصتی طلایی بود که شاید بخشی از آن با نگاه سنتی سوخت شده باشد. اگر قرار است مازندران از "اقتصاد معیشتی" به "اقتصاد ثروتآفرین" گذر کند، چمدانهای سفر بعدی استاندار نباید فقط بوی پرتقال بدهد؛ باید جایی هم برای کدهای برنامهنویسی، پلتفرمهای استارتاپی و تکنولوژیهای نوین باز شود.
آینده اقتصاد در مزارع نیست، در سرورهاست.
تهیه کننده : ابوالقاسم شاکری – مدیرعامل شرکت نرم افزاری جادوی فکر